किष्किन्धा-काण्ड > पूर्व आदि तीन दिशायों में गए वानरों का निराश होक लौटना
Search for Seetha failed in east, north, and west directions. The monkey chiefs who
went there have come back to inform that she is not found and they all hoped Hanuma to find her
out, because he is pursuing the direction in which Seetha was taken away.
दर्शनार्थम् तु वैदेह्याः सर्वतः कपि कुंजराः |
व्यादिष्टाः कपि राजेन यथा उक्तम् जग्मुर् अंजसा || ४-४७-१
व्यादिष्टाः कपि राजेन यथा उक्तम् जग्मुर् अंजसा || ४-४७-१
As commanded by the king of monkeys Sugreeva all of the elephantine monkeys essayed
everywhere with post-hast for a glimpse of Vaidehi. [4-47-1]
ते सरांसि सरित् कक्षान् आकाशम् नगराणि च |
नदी दुर्गान् तथा शैलान् विचिन्वन्ति समन्ततः || ४-४७-२
नदी दुर्गान् तथा शैलान् विचिन्वन्ति समन्ततः || ४-४७-२
Those monkeys have thoroughly searched at lakes, in the pens of creepers on
riverbanks, in vacant lands and in crowded cities and at impassable places with rivers and
mountains. [4-47-2]
सुग्रीवेण समाख्याताः सर्वे वानर यूथपाः |
तत्र देशान् प्रविचिन्वन्ति स शैल वन काननान् || ४-४७-३
तत्र देशान् प्रविचिन्वन्ति स शैल वन काननान् || ४-४७-३
All the monkey commanders explicitly commanded by Sugreeva, very carefully searched all the provinces inclusive of mountains,
woodlands, and thick forests of those provinces. [4-47-3]
विचिन्त्य दिवसम् सर्वे सीता अधिगमने धृताः |
समायान्ति स्म मेदिन्याम् निशा कालेषु वानराः || ४-४७-४
समायान्ति स्म मेदिन्याम् निशा कालेषु वानराः || ४-४७-४
All the Vanara-s firmed up in finding Seetha have searched nooks and corners of
earth by day, and at nighttimes they used to come together onto earth at scheduled places.
[4-47-4]
सर्व ऋतुकान् च देशेषु वानराः स फलान् द्रुमान् |
आसाद्य रजनीम् शय्याम् चक्रुः सर्वेषु अहस्सु ते || ४-४७-५
आसाद्य रजनीम् शय्याम् चक्रुः सर्वेषु अहस्सु ते || ४-४७-५
In all those days those Vanara-s used to come to trees which have fruits of all
seasons, to make those trees as their beds at bedtime. [4-47-5]
तत् अहः प्रथमम् कृत्वा मासे प्रस्रवणम् गताः |
कपि राजेन संगम्य निराशाः कपि कुंजराः || ४-४७-६
कपि राजेन संगम्य निराशाः कपि कुंजराः || ४-४७-६
Counting the day of their starting as day one, those elephantine monkeys returned to
Mt. Prasavana within one month, hopeless of Seetha, and met Sugreeva, the king of monkeys, who is
with Rama awaiting the return of monkeys. [4-47-6]
विचित्य तु दिशम् पूर्वाम् यथा उक्ताम् सचिवैः सह |
अदृष्ट्वा विनतः सीताम् आजगाम महाबलः || ४-४७-७
अदृष्ट्वा विनतः सीताम् आजगाम महाबलः || ४-४७-७
Cmdr. Vinata, the great-mighty vanara, came back after searching eastern quarter as
Sugreeva had advised, but without finding Seetha there. [4-47-7]
दिशम् अपि उत्तराम् सर्वाम् विविच्य स महाकपिः |
आगतः सह सैन्येन वीरः शतबलिः तदा || ४-४७-८
आगतः सह सैन्येन वीरः शतबलिः तदा || ४-४७-८
Even the valiant and matchless monkey Shatabali explored whole of the northern
direction along with his army, but he too came back as Seetha is undiscovered there. [4-47-8]
सुषेणः पश्चिमाम् आशाम् विविच्य सह वानरैः |
समेत्य मासे पूर्णे तु सुग्रीवम् उपचक्रमे || ४-४७-९
समेत्य मासे पूर्णे तु सुग्रीवम् उपचक्रमे || ४-४७-९
Sushena, the father-in-law of Sugreeva, searching whole of western quarter along
with vanara-s, but not finding Seetha there, he came back when one month is completed, and
approached Sugreeva. [4-47-9]
तम् प्रस्रवण पृष्ठस्थम् समासाद्य अभिवाद्य च |
आसीनम् सह रामेण सुग्रीवम् इदम् अब्रुवन् || ४-४७-१०
आसीनम् सह रामेण सुग्रीवम् इदम् अब्रुवन् || ४-४७-१०
All of the expeditionists have reached and venerated Sugreeva who is sitting along
with Rama on the peak of Mt. Prasavana and spoke this to him. [4-47-10]
विचिताः पर्वताः सर्वे वनानि गहनानि च |
निम्नगाः सागर अन्ताः च सर्वे जनपदाः तथा || ४-४७-११
निम्नगाः सागर अन्ताः च सर्वे जनपदाः तथा || ४-४७-११
"All of the mountains, all of the serried forests, all of the riversides up to the
edge of oceans, likewise, all of the inhabitations have been searched. [4-47-11]
गुहाः च विचिताः सर्वा याः च ते परिकीर्तिताः |
विचिताः च महागुल्मा लता वितत संतताः || ४-४७-१२
विचिताः च महागुल्मा लता वितत संतताः || ४-४७-१२
"Those caves that were explicitly extolled by you, they are all thoroughly searched,
and immense shrubby hutches that are thickly entwined with climber plants have also been rummaged.
[4-47-12]
गहनेषु च देशेषु दुर्गेषु विषमेषु च |
सत्त्वानि अतिप्रमाणानि विचितानि हतानि च |
ये चैव गहना देशा विचिताः ते पुनः पुनः || ४-४७-१३
सत्त्वानि अतिप्रमाणानि विचितानि हतानि च |
ये चैव गहना देशा विचिताः ते पुनः पुनः || ४-४७-१३
"Search is conducted in the compacted, lopsided, and impenetrable provinces, and
colossal beings are hunted out and killed presuming that Ravana might have assumed those odd
shapes, and the impassable provinces are searched high and low, time and again. [4-47-13]
उदार सत्त्व अभिजनो हनूमान्
स मैथिलीम् ज्ञास्यसि वानरेन्द्र |
दिशम् तु याम् एव गता तु सीता
ताम् आस्थितो वायु सुतो हनूमान् || ४-४७-१४
स मैथिलीम् ज्ञास्यसि वानरेन्द्र |
दिशम् तु याम् एव गता तु सीता
ताम् आस्थितो वायु सुतो हनूमान् || ४-४७-१४
"Hanuma is high-born and exceptionally mighty, oh, Sugreeva, the king of vanara-s,
he will ascertain about Maithili, because the son of Air-god, Hanuma, resorted to the direction in
which Seetha is taken away." Thus, monkey chiefs reported to their king Sugreeva. [4-47-14]
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे सप्त चत्वारिन्शः सर्गः