DONATE NOW - UPI
किष्किन्धा-काण्ड > सुग्रीव और श्री राम का एक दुसरे को आश्वासन
Sugreeva consoles Rama soothingly and advises him to come out of his frenzy emotion
at the loss of Seetha, which is not befitting to a person like Rama. Rama recovering from his
emotional state, promises Sugreeva to be truthful to his word in alleviating the fear of Vali for
Sugreeva. And Sugreeva also promises to make all his efforts to search for Seetha.
एवम् उक्तः तु सुग्रीवः रामेण आर्तेन वानरः |
अब्रवीत् प्राञ्जलिः वाक्यम् सबाष्पम् बाष्प गद्गदः || ४-७-१
अब्रवीत् प्राञ्जलिः वाक्यम् सबाष्पम् बाष्प गद्गदः || ४-७-१
Thus said by Rama in agony that monkey Sugreeva with his palms adjoined, and with
tears rolling in eyes and also voice trembling with tears said this to Rama. [4-7-1]
न जाने निलयम् तस्य सर्वथा पाप रक्षसः |
सामर्थ्यम् विक्रमम् वा अपि दौष्कुलेयस्य वा कुलम् || ४-७-२
सामर्थ्यम् विक्रमम् वा अपि दौष्कुलेयस्य वा कुलम् || ४-७-२
"Unfamiliar is the residence, or capability, or valour, or lineage of that sinning
demon from a sinister dynasty, in any wise... [4-7-2]
सत्यम् तु प्रतिजानामि त्यज शोकम् अरिन्दम |
करिष्यामि तथा यत्नम् यथा प्राप्स्यसि मैथिलीम् || ४-७-३
करिष्यामि तथा यत्नम् यथा प्राप्स्यसि मैथिलीम् || ४-७-३
"Truthfully I am promising you, oh, enemy destroyer, as to how you will get back
Maithili therefor I strive to make effort, let anguish be discarded... [4-7-3]
रावणम् सगणम् हत्वा परितोष्य आत्म पौरुषम् |
तथा अस्मि कर्ता नचिराद् यथा प्रीतो भविष्यसि || ४-७-४
तथा अस्मि कर्ता नचिराद् यथा प्रीतो भविष्यसि || ४-७-४
"As to how you will satisfy yourself on killing Ravana along with his henchmen, and
as to how to you pride yourself thereby, I will make it happen in that way in no longer a time...
[4-7-4]
अलम् वैक्लव्यम् आलम्ब्य धैर्यम् आत्मगतम् स्मर |
त्वत् विधानाम् न सदृशम् ईदृशम् बुद्धि लाघवम् || ४-७-५
त्वत् विधानाम् न सदृशम् ईदृशम् बुद्धि लाघवम् || ४-७-५
"Enough is this clinging on to despair, recollect your inherent courage, and it is
unseemly for persons of your sort to have this kind of mental ineptness... [4-7-5]
मया अपि व्यसनम् प्राप्तम् भार्या विरहजम् महत् |
न अहम् एवम् हि शोचामि धैर्यम् न च परित्यजे || ४-७-६
न अहम् एवम् हि शोचामि धैर्यम् न च परित्यजे || ४-७-६
"Upon me too this yearning caused by the separation of wife has chanced, but I did
not despair this way, nor I have forsaken my courage... [4-7-6]
न अहम् ताम् अनुशोचामि प्राकृतो वानरो अपि सन् |
महात्मा च विनीतः च किम् पुनर् धृतिमान् महान् || ४-७-७
महात्मा च विनीतः च किम् पुनर् धृतिमान् महान् || ४-७-७
"Though I am a primitive monkey I am not totally disheartened for the distancing of
wife, why tell about a great soul like you who are well read and courageous... [4-7-7]
बाष्पम् आपतितम् धैर्यात् निग्रहीतुम् त्वम् अर्हसि |
मर्यादाम् सत्त्व युक्तानाम् धृतिम् न उत्स्रष्टुम् अर्हसि || ४-७-८
मर्यादाम् सत्त्व युक्तानाम् धृतिम् न उत्स्रष्टुम् अर्हसि || ४-७-८
"It is apt of you to control trickling tears with courage, and equally it is inapt
of you to discard the courage and propriety of self-controlled people... [4-7-8]
व्यसने वा अर्थ कृच्छ्रे वा भये वा जीवितान्तगे |
विमृशन् वै स्वया बुद्ध्या धृतिमान् न अवसीदति || ४-७-९
विमृशन् वै स्वया बुद्ध्या धृतिमान् न अवसीदति || ४-७-९
"Either in a riddle, or in financial loss, or at the end of life, or in fear, a
courageous one does not sink down, but indeed introspects in his own mind... [4-7-9]
बालिशस् तु नरो नित्यम् वैक्लब्यम् योऽनुवर्तते |
स मज्जति अवशः शोके भार आक्रान्ता इव नौः जले || ४-७-१०
स मज्जति अवशः शोके भार आक्रान्ता इव नौः जले || ४-७-१०
"Stupid is that man who always follows self-piteous sadness unable to control
himself, and he drowns down in that melancholy like a overweighing ship in waters... [4-7-10]
एषो अन्जलिः मया बद्धः प्रणयात् त्वाम् प्रसादये |
पौरुषम् श्रय शोकस्य न अन्तरम् दातुम् अर्हसि || ४-७-११
पौरुषम् श्रय शोकस्य न अन्तरम् दातुम् अर्हसि || ४-७-११
"Adjoined are my palms in this way beseeching you in friendship, kindly bear up your
self-esteem and you should not give any leeway to sadness... [4-7-11]
ये शोकम् अनुवर्तन्ते न तेषाम् विद्यते सुखम् |
तेजः च क्षीयते तेषाम् न त्वम् शोचितुम् अर्हसि || ४-७-१२
तेजः च क्षीयते तेषाम् न त्वम् शोचितुम् अर्हसि || ४-७-१२
"Those that delve deep into moroseness, to them there is no happiness, and their
brilliance too dwindles, thus saddening is inapt on your part... [4-7-12]
शोकेन अभिप्रपन्नस्य जीविते च अपि संशयः |
स शोकम् त्यज राजेन्द्र धैर्यम् आश्रय केवलम् || ४-७-१३
स शोकम् त्यज राजेन्द्र धैर्यम् आश्रय केवलम् || ४-७-१३
"One well-engulfed in sadness doubts even his life, oh, king of kings, leave off
that sadness and just hold on to courage...[4-7-13]
हितम् वयस्य भावेन ब्रूमि न उपदिशामि ते |
वयस्यताम् पूजयन् मे न त्वम् शोचितुम् अर्हसि || ४-७-१४
वयस्यताम् पूजयन् मे न त्वम् शोचितुम् अर्हसि || ४-७-१४
"I am telling a benefiting and friendly thought, but not instructing you, should you
regard my friendship then your saddening is inapt..." [Thus said Sugreeva to Rama.] [4-7-14]
मधुरम् सान्त्वितः तेन सुग्रीवेण स राघवः |
मुखम् अश्रु परि क्लिन्नम् वस्त्र अन्तेन प्रमार्जयत् || ४-७-१५
मुखम् अश्रु परि क्लिन्नम् वस्त्र अन्तेन प्रमार्जयत् || ४-७-१५
Sweetly solaced thus by that Sugreeva Rama dabbed his face with the edge of cloth,
which is covered fully with tears. [4-7-15]
प्रकृतिः स्थः तु काकुत्स्थः सुग्रीव वचनात् प्रभुः |
संपरिष्वज्य सुग्रीवम् इदम् वचनम् अब्रवीत् || ४-७-१६
संपरिष्वज्य सुग्रीवम् इदम् वचनम् अब्रवीत् || ४-७-१६
Lord Rama steadied himself in his own nature by the words of Sugreeva, and on
embracing him Rama said this sentence to him. [4-7-16]
कर्तव्यम् यत् वयस्येन स्निग्धेन च हितेन च |
अनुरूपम् च युक्तम् च कृतम् सुग्रीव तत् त्वया || ४-७-१७
अनुरूपम् च युक्तम् च कृतम् सुग्रीव तत् त्वया || ४-७-१७
"Sugreeva, a friendly obligation that which is to be done, a benefiting, befitting
and a timely one too, is what you have performed with your friendly advise... [4-7-17]
एष च प्रकृतिः स्थः अहम् अनुनीतः त्वया सखे |
दुर्लभो हि ईदृशो बन्धुः अस्मिन् काले विशेषतः || ४-७-१८
दुर्लभो हि ईदृशो बन्धुः अस्मिन् काले विशेषतः || ४-७-१८
"Oh, friend, I steadied myself in my own nature when implored by you... it is
impossible to get this kind of friend, especially at these times... [4-7-18]
किम् तु यत्नः त्वया कार्यो मैथिल्याः परिमार्गणे |
राक्षसस्य च रौद्रस्य रावणस्य दुरात्मनः || ४-७-१९
राक्षसस्य च रौद्रस्य रावणस्य दुरात्मनः || ४-७-१९
"But, trying to search for Maithili and that furious, evil-minded demon Ravana, is
your endeavour... [4-7-19]
मया च यद् अनुष्ठेयम् विस्रब्धेन तत् उच्यताम् |
वर्षासु इव च सुक्षेत्रे सर्वम् संपद्यते तव || ४-७-२०
वर्षासु इव च सुक्षेत्रे सर्वम् संपद्यते तव || ४-७-२०
"What is to done by me that be said in all believability, and all your endeavour
will reap like the crops planted during rainy season in good lands... [4-7-20]
मया च यदिदम् वाक्यम् अभिमानात् समीरितम् |
तत् त्वया हरिशार्दूल तत् त्वम् इति उपधार्यताम् || ४-७-२१
तत् त्वया हरिशार्दूल तत् त्वम् इति उपधार्यताम् || ४-७-२१
"What that is spoken by me is in my self-confidence but not in any self-conceit, oh,
tigerly-monkey, deem them as doubtless facts... [4-7-21]
अनृतम् न उक्त पूर्वम् मे न च वक्ष्ये कदाचन |
एतत् ते प्रतिजानामि सत्येन एव शपामि अहम् || ४-७-२२
एतत् ते प्रतिजानामि सत्येन एव शपामि अहम् || ४-७-२२
"Untruth is not uttered by me earlier nor will be at anytime from now, and all this
I am promising you taking oath on that truthfulness alone.. [4-7-22]
ततः प्रहृष्टः सुग्रीवः वानरैः सचिवैः सह |
राघवस्य वचः श्रुत्वा प्रतिज्ञातम् विशेषतः || ४-७-२३
राघवस्य वचः श्रुत्वा प्रतिज्ञातम् विशेषतः || ४-७-२३
Then on hearing the words of Rama Sugreeva along with his monkey ministers is
gladdened, especially of Rama promise. [4-7-23]
एवम् एकान्त संपृक्तौ ततः तौ नर वानरौ |
उभौ अन्योन्य सदृशम् सुख दुःखम् अभाष्ताम् || ४-७-२४
उभौ अन्योन्य सदृशम् सुख दुःखम् अभाष्ताम् || ४-७-२४
Then those two, the man and the monkey, met in privacy and both discussed in a
mutually befitting manner about their pleasures and pains. [4-7-24]
महानुभावस्य वचो निशम्य
हरिर् नृपाणाम् अधिपस्य तस्य |
कृतम् स मेने हरिवीर मुख्यः
तदा च कार्यम् हृदयेन विद्वान् || ४-७-२५
हरिर् नृपाणाम् अधिपस्य तस्य |
कृतम् स मेने हरिवीर मुख्यः
तदा च कार्यम् हृदयेन विद्वान् || ४-७-२५
On hearing the word of that intellectual, highly capable one and the best king among
kings, namely Rama, he that Sugreeva, the chief among the monkey heroes, thought at heart that his
manoeuvre to surpass his dominant brother Vali is accomplished. [4-7-25]
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे सप्तमः सर्गः